|
- ALBANIA
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
 Państwo w południowo-wschodniej Europie na Bałkanach. Albania na zachodzie ma dostęp do Morza Adriatyckiego, a na południowym zachodzie do Morza Jońskiego. Od Włoch oddziela ją cieśnina Otranto o szerokości ok. 72 km. Łączna długość granic lądowych wynosi 720 km, natomiast wybrzeża morskiego – 362 km. Graniczy z:
Albania jest członkiem ONZ, NATO, OBWE, Rady Europy, WTO oraz jednym z założycieli Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego. Albania była potencjalnym kandydatem do Unii Europejskiej od stycznia 2003 i złożyła oficjalny wniosek 28 kwietnia 2009. Albania ma system parlamentarny. Stolicą kraju jest Tirana, jest to również finansowe centrum kraju. Reformy wolnego rynku otworzyły kraj na inwestycje zagraniczne, zwłaszcza w rozwój energetyki i infrastruktury transportowej. Do końca lat 80. XX wieku gospodarka była centralnie planowana, obecnie znajduje się w fazie transformacji. Gospodarka Albanii rozwijała się w latach 2000–2004 w tempie 6÷7%, przy czym znamienny jest duży udział inwestycji zagranicznych. Obecnie tempo wzrostu PKB wynosi 6% (dane z 2007). Niemal połowa produktu krajowego brutto wytwarzana jest w szarej strefie, natomiast 15% pochodzi z przekazów Albańczyków pracujących za granicą, głównie w Grecji i we Włoszech. Wielkość PKB w 2008 roku wyniosła 12,964 mld dolarów, czyli 4089 dolarów na 1 mieszkańca. Kraj ten jest obok Mołdawii oraz Serbii jednym z najbiedniejszych państw Europy. Aż 25% mieszkańców kraju żyje poniżej granicy ubóstwa. Szacuje się, że stabilizacja i doprowadzenie Albanii do poziomu, z którego mogłaby wejść do Unii Europejskiej, zajmie nawet kilkanaście lat. Pomimo że Albania była częściowo chroniona przed kryzysem finansowym, można było zaobserwować zwolnienie gospodarki. Znaczne bogactwa mineralne Albanii pozwalają na rozwój górnictwa, wydobywa się między innymi: rudy chromu – 91 tys. ton, miedzi, żelaza iniklu oraz ropy naftowej – 300 tys. ton, gazu ziemnego, węgla i boksytów. Nad jeziorem Prespa są jedne z największych w świecie złóż naturalnego asfaltu. Produkcja energii elektrycznej (głównie w elektrowniach wodnych) wynosiła w 2004 roku 4,3 TWh. Koło Durrësu pracuje duża cementownia, liczne są zakłady metalowe, elektrotechniczne, włókiennicze i przetwórstwa płodów rolnych. Albania jest znaczącym producentem wyrobów tytoniowych. Rozwinięta jest również uprawa zbóż, w tym kukurydzy – 197 tys. ton, pszenicy 295 tys. ton, słoneczników, tytoniu – 5 tys. ton, buraków cukrowych, drzew owocowych, oliwek – 27 tys. ton i winorośli – 83 tys. ton. oraz hodowla bydła, kóz i owiec – 1,85 mln (produkcja wełny 3,8 tys. ton). Mimo znacznych inwestycji transport drogowy i kolejowy jest słabo rozwinięty. Z 16,8 tys. km dróg tylko 40% spełnia europejskie standardy, zaś linie kolejowe liczą w sumie 540 km. Motoryzacja jest dopiero w fazie początkowej. W 2002 roku w Albanii było 190 tys. samochodów osobowych, co dało zaledwie 59 pojazdów na 1000 mieszkańców. Głównym portem morskim jest Durrës, a lotniczym port lotniczy Rinas w Tiranie. Po długotrwałej izolacji Albania koncentruje się na rozwoju turystyki międzynarodowej, głównie na wybrzeżu Riwiery Albańskiej. Liczba turystów zagranicznych przekracza już milion rocznie, zaś wpływy w 2002 roku wyniosły 487 mln dolarów. Bilans handlowy, ze względu na wpłaty Albańczyków pracujących za granicą i pomoc z zewnątrz, jest bardzo niekorzystny. Wykazuje znaczną przewagę importu (2,9 mld dolarów) nad eksportem (763 mln dolarów), co powoduje nieustanny wzrost zadłużenia kraju. Głównymi partnerami handlowymi są: Włochy, Grecja, Serbia oraz Niemcy. W 1991 u władzy w wyniku pierwszych w historii demokratycznych wyborów pozostali tam początkowo komuniści. W rok później utracili władzę na skutek wyborczego sukcesu opozycji. W wyniku krachu ekonomicznego z 1997 roku, będącej jego skutkiem antyrządowej rebelii, która pochłonęła ponad tysiąc ofiar śmiertelnych, do władzy w wyniku przedterminowych wyborów doszła postkomunistyczna opozycja. Po ośmiu latach sprawowania władzy Socjalistyczna Partia Albanii utraciła władzę, a w 2005 r. po wyborach parlamentarnych władzę przejęła koalicja partii opozycyjnych, na czele z Partią Demokratyczną. W wyborach parlamentarnych w 2013 roku zwyciężył Sojusz na rzecz Europejskiej Albanii, z Socjalistyczną Partią Albanii na czele. 1 kwietnia 2009 Albania dołączyła do państw członkowskich NATO. Jest kandydatem do Unii Europejskiej, do której akcesję popiera 96% jej obywatel.
      |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
